2017年12月29日星期五

اۋدارماعا اباي بول

اۋدارماعا اباي بول

قازاقتىلدى سايىتتاردا جاريالانعان جاڭالىقتاردى قالىت جىبەرمەي قاداعالاپ وتىراتىنىم بار. سول ادەتىم بويىنشا، ەلىمىزدەگى كوپ اۋديتوريا جيناعان سايىتتىڭ ءبىرى بولعان "قامىشى.كز" سايىتىنا باس سۇقتىم. كوزىم بىردەن "قىتايعا اشۋلانعان ۇيعۇرلار سيرياداعى سوعىسقا اتتاندى " دەگەن تاقىرىپتاعى ماقالاعا ءتۇستى. قىتايدا تۇراتىن ميلليونداعان قانداستارىمىزدىڭ ول جاقتا ساياسي قىسم كورىپ، جازىقسز تۇتقىندالىپ جاتقانىنان حاباردار ەدىم. تاۋەلسز قازاق ەلىندەگى كوپتەگەن سايىتتار بۇل تۋرالى حابارلاپ، جارىسا جازىپ كەلەدى. وسى ۋاقىتقا دەيىن، ول جايىندا ءلام-مەم دەمەي كەلگەن "قامشى.كز" سايىتى دا ەندى قىتايداعى قانداستارىنىڭ مۇشكىل حالىن   ەسكەرىپ، قالام تەربەي باستاعان ەكەن دەپ قۋانىپ قالدىم. الايدا، قۋانشىم ۇزاققا بارماي جاتىپ، سۋ سەپكەندەي باسىلدى. نەگە دەسەڭىز، اتالمىش ماقالانىڭ ورتاسىندا بىلاي دەپ جازىلىپ تۇر ەكەن. قاراڭىز: " ... 2013-جىلدان باستاپ، قىتايدىڭ باتىسنداعى مىڭداعان ۇيعۇرلار مەن تۇركى تىلىندە سويلەيتىن مۇسىلمان توبى سيرياعا اتتانىپ، ءال-حايدا ۇرىستارىندا ماڭىزدى رول اتقاردى."...
 سوندا، ۇيعۇرلارمەن بىرگە سيرياعا، قارعىس اتقىر سوعىسقا قان تىلەپ اتتانعان قىتايدىڭ باتىسنداعى تۇركى تىلىندە سويلەيتىن مۇسىلماندار توبى كىم بولدى؟ بەزبۇيرەك تەرروشىلداردى جەتستىرەتىن قاندى مايداندا قىتايعا اشۋلانعان ۇيعۇرلار مەن بىرگە  ماڭىزدى رول اتقارىپ جۇرگەن تۇركى ءتىلدى مۇسلمانداردى كىم دەپ  تۇسنەمىز؟ بايزداپ ەمەس، بايپتاماي قاراعان كىسنىڭ وزىنە دە قىتايدىڭ باتسىنداعى ۇيعۇرلاردان وزگە تۇركى تىلىندە سويلەيتىن مۇسىلماندار توبىنىڭ قازاقتار ەكەنى باتپانداي بوپ كورىنەتىنى ايدان ايقىن. قاراماققا كۇڭگىرتتەۋ بولعانىمەن، ارجاعى انىق وسى سويلەم جولدارىنان وقىرماندار قىتايدىڭ باتسىنان اشۋلانعان ۇيعۇرلارمەن بىرگە سيرياعا اتتانىپ، تەررويستىك ارەكەتتەرگە كىرسكەن تۇركى تەكتەس مۇسىلمانداردىڭ دا بار ەكەنىن ، بار بولعاندا ءتىپتى ولاردىڭ قازاقتار بولۋى مۇمكىن ەكەنىن ماقالانىڭ ەمەۋىرىنەن سەزە بىلگەندەي.
قۇداي اۋ، بۇل نە سۇمدىق سوندا؟!
بەيبتشىلىكتى جانىنداي سۇيەتىن قازاق ەلى ارا اعايىندىق جاساپ، ەلباسىمىز نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۋتىڭ باستاماسىمەن استانادا سيريا ماسەلەسىن تۇبەگەيىلى شەشۋگە اتسالىسىپ جاتىر. ءارقانداي ادامنىڭ نەمەسە ۇلتتىڭ  تەررويستىك، لاڭكەستىك ارەكەتتەرگە بارۋىنا قاتتى قارسى تۇرامىز. اسىرەسە، ءوز قانداستارىمىزدىڭ بۇنداي جاۋىزدىقتى، قاتىگەزدىكتى جاساۋىن تىپتەن دە قالامايمىز. سوندىقتان، اتالمىش ماقالاداعى ايتىلعان جوعارىداعى دەرەكتەر بويىنشا ءبىراز ىزدەنىس جاساپ كوردىم. سويتسەك، بۇل ماقالا
Associated Press (AP)  دا، كەشە ياعىني 2017-جىلى 22- جەلتوقسان، ساعات 3:30 دە جارىق كورگەن ،اعىلشىن تىلىندەگى ماقالا ەكەن.  تۇپنۇسقاسىن مىنا جەردەن وقي الاسزدار:
ماقالانىڭ اسلىگى تاقىرىبى:
Anger at China drives Uygurs to fight alongside al-Qaeda in Syrian war in preparation for revenge
قىتايعا دەگەن اشۋ-ىزا ۇيعۇرلاردى سيريانىڭ سوعىس مايدانىندا ءال-حايدامەن بىرگە ۇرىس سالىپ، كەك الۋدىڭ دايىندىعىن جاساۋعا يتەرمەلەدى
ەندى ماناعى تۇركى تىلىندە سويلەيتىن مۇسلماندار توبىن سيرياعا اتتاندىرعان سويلەمدى كورەلىك. تۇپنۇسقادا بىلاي دەپتى:
“… Since 2013, thousands of Uyghur, a Turkic-speaking Muslim minority from western China, have travelled to Syria to train with the Uyghur militant group Turkestan Islamic Party and fight alongside al-Qaeda, playing key roles in several battles.”…
ياعىني، "...2013-جىلدان بەرى، قىتايدىڭ باتسىندا جاسايتىن از ساندى تۇركى تىلدەس مۇسىلماندار بوپ سانالاتىن ۇيعۇرلاردان مىڭداعان ادامدار سيرياعا اتتانىپ، ونداعى ۇيعۇرلاردىڭ قارۋلى توبى تۇركستان يسلامي پارتياسىمەن بىرگە دايىندالدى. ولار ءال-حايدا ۇيىممەن تىزە قوسا ۇرىس سالىپ، تالاي شايقاستاردا ماڭىزدى رول اتقاردى"...
دەمەك، "قامىشى.كز" سايىتى جاريالاعان نۇسقاسى تولىق اۋدارىلماعان، ارجەردەن ءبىر شالىپ، قۇراسترعان ماقالا ەكەنى بەلگىلى بولدى. دەسەدە، اعىلشىن تىلىندەگى بۇل ماقالا اۋدارماشىلار ءۇشىن بايقاماي قاتەلىك جىبەرە قوياتىنداي قيىن ماقالا ەمەس ەكەندىگى كورىنىپ تۇر. سوندا بۇنىڭ " قامشى.كز" سايتىنداعى قازاقشا نۇسقاسىندا ءجۇز بەرگەن ورەسكەل قاتەلىكتەردى قالاي تۇسنۋگە بولادى؟ ...

جاۋابىن كوپشىلىك ءوز تارازىسنا سالىپ، ايتا جاتار